Ik slinger via Zandberg en de Willem Hendrikstraat in noordoostelijke richting. Onderaan de dijk kan ik links houden en de dijk verder volgen richting Graauw, of ik draai rechtsaf naar de Zuidstraat. Mijn navigatie zegt het laatste. Je ziet onmiddellijk dat je hier een jongere polder inrijdt. Het organische landschap vervangen door eindeloze rechte lijnen. Op hun boerderij op de kruising van twee van die kaarsrechte wegen vind ik Emiel en Sonja aan de keukentafel. De restanten van de warme lunch worden snel opgeruimd om plaats te maken voor een bevlogen gesprek. Over de toekomst van de landbouw en Emiels’ bio-dynamische versie daarvan in het bijzonder, over specifieke teeltmethoden, de maan en het water, maar vooral over het gevaar van vastroesten in oude gewoontes.

Ruim tachtig jaar geleden streek de familie Van de Vijver neer in de Van Alsteinpolder ten oosten van Graauw. Hier greep grootvader Emiel na de beurskrach zijn kans om opnieuw te beginnen. Kansen grijpen zit de Van de Vijvers in het bloed, dat merk je zodra je met zijn kleinzoon in gesprek gaat. Het is een drukbezet man, de Emiel van de Vijver van onze generatie, liefst drie ondernemingen worden er hier gerund en geen van alle zijn ze bijzonder standaard. Het boerenbedrijf, de maatschap, is al jaren de basis voor de bio-dynamisch geteelde producten van De Zeeuwse Akker.

Biologisch dynamisch boeren 2.0

Iets verderop in de straat vinden we De Voedselbron, waar Emiel en Sonja behalve de boerderijwinkel ook een van Zeelands eerste voedselbossen bestieren. Oh en je kunt er natuurlijk op verzoek ook prima eten, of overnachten in de hofstede of een van de safaritenten. Dan is er sinds kort ook nog Samen Vooruit, een samenwerkingsverband waarin Emiel, samen met collega-bioboeren uit Grenspark Groot Saeftinghe, werkt aan wat hij zelf graag Biologisch Dynamisch Boeren 2.0 noemt. Een innovatietraject dat voorop loopt in de ontwikkeling van een nieuwe, duurzame landbouw.

Wie aanschuift bij Emiel van de Vijver weet dat tijd de beperkende factor is. Het is onmogelijk om alles te bevatten wat er in hem omgaat.
‘Soms ben ik net een broedende kip’, omschrijft hij het zelf, maar daarmee lijkt hij zijn innovatiedrang tekort te doen. Wie voor ‘het muziek’ uit loopt, krijgt niet altijd de waardering die hij verdient, dat weet Emiel ook, maar de voldoening die een mooi product met zich meebrengt overwint altijd.
‘Het blijft een ontdekkingsreis, maar als bedrijf moet je je altijd realiseren dat je niet in de onderzoeksfase mag blijven hangen. Uiteindelijk moet het wel renderen.’

Het grenspark is daarin een onverwachte verbindende factor gebleken.
‘Grenspark Groot Saeftinghe biedt kansen om een onderscheidend product te maken.’
De monocultuur is ten dode opgeschreven, daarvan is Emiel overtuigd. Het is niet voor niets dat hij al jaren op grote schaal bio-dynamische teelten toepast. Met zijn voortdurende innovatiedrang schuurt hij telkens opnieuw aan tegen de grenzen van de opgelegde dogma’s. Om serieus genomen te worden is het bio-dynamisch boeren toe aan een update. Het is niet voor niets dat men van heinde en verre in Graauw komt kijken hoe dat allemaal werkt. Emiel’s Biologisch Dynamisch Boeren 2.0 is zoveel meer dan zomaar een loze kreet.

Het grenspark heeft Emiel verrast. Als ondernemer ben je altijd druk, als landbouwer altijd in de weer. De meeste buren ken je wel, maar vaak is ieder op zijn eigen ‘eilandje’ bezig. Elk zijn eigen ding, zijn eigen manier. Dankzij Grenspark Groot Saeftinghe worden nu verbanden gelegd die anders wellicht nooit zouden zijn komen bovendrijven. ‘Die verbinding miste ik vroeger wel, dankzij het grenspark heb ik heel veel mensen leren kennen.’

Verbinding

Zoveel mensen, zoveel ideeën. Dat is precies waar Emiel naar op zoek is. Wat kunnen we voor elkaar betekenen, elkaar ondersteunen zonder elkaar de wind uit de zeilen te nemen. Samen Vooruit is daar het meest recente voorbeeld van. Zonder Grenspark Groot Saeftinghe was deze samenwerking nooit van de grond gekomen. Niet op deze manier. Hoe je het ook wendt of keert, elke nieuwe ontwikkeling, ieder plan, valt of staat met de haalbaarheid. Niet alleen financieel, maar ook qua tijdsinvestering en aanwezige kennis. Juist daar liggen grote kansen voor nieuwe samenwerkingsverbanden. Elkaar aanvullen waar nodig. Niet langer eenzaam voor ‘het muziek’ uit lopen, maar samen componeren aan een hedendaags muziekstuk dat toch ergens oh zo vertrouwd klinkt. Die verbinding, die samenwerking, zij creëren de kansen om dat onderscheidende product ook daadwerkelijk succesvol uit te bouwen.

Dat gevoel, het samen werken aan de toekomst, het blijkt de basis die steeds terugkeert wanneer je spreekt met de voorhoede hier in Grenspark Groot Saeftinghe. De realiteit laat geen ruimte voor dromers, maar wel voor dromen. Samen zorgen ze ervoor dat die toekomst ook werkelijkheid kan, zal worden. Geen vaag gedoe, gewoon recht voor zijn, in dit geval bio-dynamische, raap. Het is niet langer raar om iets nieuws te proberen, je kop boven het maaiveld uit te steken. Hier in het grenspark kun je medestanders vinden, maar nog veel vaker weten ze jou te vinden. Dat is niet de verdienste van Grenspark Groot Saeftinghe, maar van de mensen die het grenspark maken tot wat het is.

Inmiddels is een volgende gesprekspartner aangeschoven. De aandacht verschuift van ons gesprek naar nieuwe mogelijkheden en kansen voor de bio-dynamische landbouw hier in Grenspark Groot Saeftinghe en ver daarbuiten. Het verhaal van Emiel van de Vijver is nog lang niet ten einde.

(Tekst: Marc GF Zaan)