Natuurinclusieve Landbouw in Grenspark Groot Saeftinghe: Een win-win voor boeren, biodiversiteit en bezoekers.

Jean Pierre van Wesemael leidt ons rond Op de Mariahoeve in Emmadorp, waar binnendijks zilte zeegroenten worden geteeld en een loonbedrijf voor agrarische activiteiten gerund wordt. Als streekholders en ondernemers zijn ze betrokken bij de coöperatie Groot Saeftinghe Smaekt en een veelbelovend project rond boerderijcompostering.

In Grenspark Groot Saeftinghe werken boeren aan beide zijden van de grens samen om de biodiversiteit op hun akkers en weilanden te vergroten. Dit initiatief, gesteund door de provincie en agrarische natuurverenigingen, zet in op praktische methoden. De maatregelen dragen niet alleen bij aan een mooier landschap, maar ook aan een duurzame landbouwpraktijk.

Bloemenranden

Deelnemende boeren kunnen kiezen uit een pakket aan maatregelen die bij hun gronden, gewas en eigen voorkeuren passen. Een van de effectieve methoden om biodiversiteit te bevorderen, is het aanleggen van bloemenranden naast de akkers. Op de Mariahoeve gaan ze nog iets verder gaan door ook minder handig te bewerken stukken van hun percelen in te zaaien. Groot kaasjeskruid bloeit er weelderig naast cosmea, papaver en phacelia, maar ook vlas, luzerne, klaver en graan zit in het mengsel. Op de plekken waar de bloemen door het natte voorjaar niet goed opgekomen zijn, zag kamille haar kans. Midden in de zomer biedt dit een fleurig aanzicht dat zowel de biodiversiteit ten goede komt als de esthetiek van het landschap verbetert. Een mooie binnenkomer voor de vele gasten die komen genieten van wat moeder Martine uit haar keuken tovert.

Verdund graan

Een andere maatregel is het zaaien van verdund graan. Dit houdt in dat het graan minder dicht wordt gezaaid, wat verschillende ecologische voordelen biedt. Roofvogels krijgen meer kansen om prooien te vinden, en open plekjes bieden landings- en broedplaatsen voor verschillende vogelsoorten. Het gewas zelf krijgt meer licht en lucht, wat de groei en opbrengst ten goede komt. Hierdoor wordt het potentiële omzetverlies door minder zaaien grotendeels gecompenseerd, zeker met de financiële ondersteuning die boeren ontvangen om de risico’s af te dekken.

Praktische uitdagingen

Toch zijn er ook praktische uitdagingen volgens Jean Pierre. Strokenteelt is bijvoorbeeld een mooi concept, maar kan ingewikkeld worden door de rotatie van gewassen. Het moet voor de boeren ook haalbaar blijven. Spuitpaden inzaaien met phacelia doet bijna niemand, want het kan lastig zijn omdat een deel van de bloemen weer platgereden wordt en bij het spuiten voorzichtigheid geboden is om de bloemen niet als onkruid te bestrijden.

Economische en ecologische meerwaarde

Hoewel deze natuurinclusieve maatregelen enige inspanning vergen, brengen ze voor de deelnemende boeren niet veel kosten met zich mee en leiden ze niet tot significant omzetverlies. Jean Pierre benadrukt dat de lagere opbrengst relatief eenvoudig te compenseren is. Hij pleit er echter voor om verder te kijken dan economisch gewin. De voordelen van natuurinclusieve landbouw zijn namelijk veel breder: betere bestuiving van gewassen, natuurlijke ongediertebestrijding en een aantrekkelijker landschap voor zowel bewoners als passanten. “Kijk, deze bloemen zitten vol bijen,” zegt Van Wesemael, “ze zien helemaal wit van het stuifmeel. Als boer ben je toch ook een visitekaartjevan de regio.” Wel maakt hij deze kanttekening: “Eigenlijk zouden deze maatregelen door de markt beloond moeten worden. Dat is de toekomst. Wanneer je natuurinclusief gaat telen, moet je een betere prijs voor je producten krijgen. Zo stimuleer je de boeren én neem je de consument mee in het verhaal.”

Samen werken aan de toekomst in het grenspark

In Grenspark Groot Saeftinghe wordt zo een balans gezocht tussen landbouwproductie en natuurbehoud. Door de samenwerking met boeren, de financiële ondersteuning en de positieve effecten op biodiversiteit, vormt dit project een inspirerend voorbeeld van hoe natuurinclusieve landbouw de toekomst van de agrarische sector vorm kan geven.