Stijn Dikker, een jonge teler met 35 hectare grond in het Grenspark Groot Saeftinghe, verbouwt voornamelijk traditionele gewassen zoals tarwe, maïs en bruine bonen. Als deelnemer in een programma dat landbouw en natuurbeheer combineert, past hij verschillende ecologische maatregelen toe om bij te dragen aan het behoud van biodiversiteit. Dit is een belangrijk initiatief binnen het Grenspark, waar boeren de mogelijkheid krijgen om maatregelen te kiezen die aansluiten bij hun gronden, gewassen en persoonlijke voorkeuren. Het doel? Een evenwicht vinden tussen landbouwproductie en natuurbehoud.

Bloemenranden: meer dan alleen een kleurrijk uitzicht

Een van de maatregelen waar Stijn voor kiest, is het aanleggen van bloemenranden langs zijn gronden, wat meerdere voordelen biedt. Een perceel bleek te nat om optimaal te benutten, waardoor hij besloot daar een extra brede bloemenrand aan te leggen langs de maïs. Deze randen trekken niet alleen insecten aan, maar zorgen ook voor meer biodiversiteit in het gebied. Vogels, bijen en andere bestuivers profiteren van deze bloemrijke zones, terwijl bezoekers van het Grenspark verrast worden door alle kleuren langs fiets- en wandelroutes.

Er zijn echter een aantal aandachtspunten. Omdat de grond vruchtbaar is, kunnen de bloemen zich gemakkelijk uitzaaien. Dit is problematisch als ze het jaar erop midden in de gewassen opduiken, op plekken waar boeren ze liever niet zien. Daarom pleit Stijn voor vaste bloemenranden op de verplichte drie meter brede bufferstroken langs sloten. Deze stroken, die vanwege de nieuwe regels toch vrij moeten blijven van gewassen en bewerking, kunnen beter benut worden voor bloemen in plaats van gras. Op deze manier stimuleer je de biodiversiteit zonder waardevolle landbouwgrond op te offeren. Belangrijk is volgens hem wel om de landbouwers financieel te blijven ondersteunen bij deze ingreep.

Verdund graan zaaien: een maatregel met potentie

Naast bloemenranden experimenteert Stijn ook met het zaaien van verdund graan, een maatregel die de Agrarische Natuurvereniging (ANV) De Groene Oogst stimuleert. Hierbij wordt graan minder dicht gezaaid, wat verschillende ecologische voordelen biedt. Roofvogels krijgen meer kans om prooien te spotten in de open ruimtes tussen het gewas, en vogels vinden er broedplaatsen. Ook de gewassen zelf profiteren; ze krijgen meer licht en lucht, wat de groei ten goede komt.

Hoewel Stijn twijfelt of deze maatregel in de praktijk reeds veel effect heeft op de vogelstand, ziet hij geen grote nadelen. Omdat de opbrengst van verdund graan bijna hetzelfde blijft en het gewas meer ruimte krijgt om zich te ontwikkelen, is de gedachte: “baat het niet, dan schaadt het niet.” De financiële ondersteuning vanuit het project helpt boeren om de risico’s van minder zaaien af te dekken, waardoor het experimenteren met deze methodes aantrekkelijk blijft.

Natuurinclusieve landbouw in de praktijk

In de praktijk is niet alles altijd even eenvoudig. Hoewel strokenteelt, waarbij gewassen in stroken worden geteeld voor een betere ecologische balans, een goede theorie is, blijkt dit voor veel telers lastig om toe te passen. Daarom kiest Stijn voor de bloemenranden, een aanpak die eenvoudiger te realiseren is op zijn grond. Dit jaar kwamen de bloemenranden door het natte voorjaar laat tot bloei. Eind september staan de zonnebloemen en cosmea in volle bloei. Voor voorbijgangers is het nog steeds een mooi zicht, maar voor de insecten zit de tijd er bijna op. Nu zoemt er nog wel wat, maarstilaan wordt het te koud. Zodra de maïs geoogst is, wordt ook de bloemenrand gemaaid en ondergeploegd, zodat de grond klaar is voor het volgende seizoen.

De toekomst van natuurinclusieve landbouw

Het project in Grenspark Groot Saeftinghe laat zien hoe samenwerking tussen boeren en natuurorganisaties kan bijdragen aan een gezondere balans tussen landbouwproductie en natuurbehoud. Telers zoals Stijn krijgen de ruimte om met nieuwe methoden te experimenteren, terwijl de biodiversiteit in het gebied wordt gestimuleerd en het ook voor recreatie aantrekkelijker is. Hier zijn alleen maar winnaars.